ولایت فقیه در اقوال فقهای هم‎عصر معصومین (علیهم السلام) ش۱

پیشینه‎ی ولایت فقیه در ادیان گذشته: ش۱

پرسمان:

اختیارات ولی فقیه چقدر است؟ آیا هر کار دلش خواست می‎تواند بکند؟!

سوال: چرا ادعا می‏کنند ولایت فقیه «مطلقه» است؟ مطلقه بودن به چه معناست؟

و آیا اختیارات ولی فقیه با اختیارات معصومین برابر است؟!

«مطلقه» از تعابیری است که در هر علمی، معنایی دارد؛ در علوم سیاسی، قدرت مطلق، به معنی حکومت خودمختاری است که هیچ قانونی را نمی‎پذیرد. روشن است که ولایت مطلقه فقیه به این معنا نیست؛ چرا که ولی فقیه، مامور به اجرای احکام دین است و هم شرط فقاهت، رفتار او را به چهارچوب احکام الهی محدود می‏کند و هم شرط عدالت، رفتار فقیه را جهت می‎بخشد. روشن است که منظور از مطلقه، «ولایت مطلقه الهیه» در علم عرفان هم نیست؛ چرا که در آنجا تصرف در خلقت (چیزی شبیه معجزه یا کرامت) به اذن الهی منظور است؛ اما موضوع ولایت فقیه، اجرای احکام اجتماعی - حکومتی اسلام است.

پرسمان 2

سوال: همه قبول دارند که سیاست و حکومت شایسته‎ی معصومین (علیهم السلام) است؛ اما این درست است که ما برای غیرمعصوم هم حق حاکمیت قائل باشیم؟!

در روزهای پیش در همین بخش توضیح دادیم که قرآن کریم، هر حاکمیتی غیر از «ولایت خدا» را رد کرده، آن را مصداق «طاغوت» می‎داند. از سویی این را هم می‎دانیم که ولایت الهی از طریق جانشینان و نمایندگان پروردگار از میان انسانها اعمال می‎شود. پس طبیعی است که باید دلیل محکمی برای این جانشینی و نمایندگی داشته باشیم و بدون داشتن چنین دلیلی، مجوزی برای حکومت دیگران نخواهیم داشت.

پیامبران، به حکم «رسالت الهی»، «معجزات آشکار» و «واسطه بودن بین خدا و خلق»، برای تصدی جایگاه حکومت از سوی خدا مامور بودند و در قرآن نیز آیات بسیاری را به معرفی انبیاء صاحب حکومت و شیوه‏ی حکمرانی پیامبران (مثل حضرت داوود (بقره: 251)، حضرت سلیمان (ص: 35-39)، حضرت ابراهیم (بقره: 124)، حضرت یوسف (یوسف: 101)، و دیگر پیامبران ابراهیمی (مائده: 20)) اختصاص داده است.

بسم الله الرحمن الرحیم

گفتیم جامعه اسلامی باید در ارتباط گیری داخلی و خارجی از منظر ولایت چه جهت گیری داشته باشد.

حال باید ببینیم که اگر یک جامعه و امتی بخواهد ولایت به این معنای قرآنی داشته باشد (یعنی تمام نیروهای داخلی اش علیه قرت های ضد اسلامی در خارج بسیج بشود) احتیاج به یک نقطه  قدرت متمرکز در متن جامعه دارد. به نقطه ای که تمام نیروهای داخلی به آن نقطه بپیوندند؛ همه از آنجا الهام بگیرند, فرمانش را اجرا کنند. او تمام جوانب مصالح و مفاسد را بداند تا بتواد مثل یک دیده بان نیرومند قوی دست و قوی چشم, هر کس را در جبهه ی جنگ, به کار مخصوص خود بگمارد. لازم است یک رهبر, فرمانده و قدرت متمرکزی در جامعه اسلامی وجود داشته باشد که بداند هرکس چه قدرت هایی دارد و بتواند آنان را به همان کار بگمارد.