بسم الله الرحمن الرحیم

یک جامعه اسلامی که با مقررات و طرز فکر الهی و با قانون گذاری و اجرای قانون به وسیله ی قدرت الهی هستند, این امت اسلامی اگر بخواهند ولایت –به آن معنای قرآنی که گفته شد- داشته باشند, دو جهت را باید مراعت کنند. یک جهت, جهت ارتباطات داخلی و داخل جامعه اسلامی است, جهت دیگر ارتباطات خارجی و رابطه  با جوامع دیگر.

در زمینه ارتباطات داخلی, امت اسلام آن وقتی دارای ولایت به معنای قرآنی است که کمال همبستگی و اتصال و ارتباطو اتحاد صفوف و فشردگی هرچه بیشتر آحاد و جناح های گوناگون را در خودش تامین کند. هیچ گونه تفرّق و اختلافی در سرتاسر امت عظیم اسلامی نباشد. تا صف های گوناگون در داخل این امت تشکیل نشود.

اگرچنانچه دو واحد در داخل امت اسلامی با همدیگر به جنگ برخاستند, قاعده و دستور قرآنی بر این است که بقیه ی مسلمان ها هرچه می توانند سعی کنند تا میان آن دو مخاصم و متخاصم (دو طرف دشمنی) را آشتی بدهند. اگر دیدند که بین این دو مخاصم, یکی حاضر است آشتی کند, اما آن دیگری حاضر به آشتی نیست, یا حرف زور می زند, در حالی که حرف این طرف حق است, در این جا تمام عالم اسلام باید یک دست بشوند, سراغ آن زورگو بروند و ساکتش کنند. با او ستیز کنند تا سر جای خود بنشیند.

آیه قرآن می فرماید: 

«وَ إِنْ طائِفَتانِ مِنَ الْمُؤْمِنینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُما فَإِنْ بَغَتْ إِحْداهُما عَلَی الْأُخْری‏ فَقاتِلُوا الَّتی‏ تَبْغی‏ حَتَّی تَفی‏ءَ إِلی‏ أَمْرِ اللَّهِ فَإِنْ فاءَتْ فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُما بِالْعَدْلِ وَ أَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطینَ (سوره حجرات ایه 9)»

اگر دو طایفه و دو گروه مسلمان با یکدیگر جنگیدند, بین این دو گروه مسلمان را اصلاح کنید. اگر میان این دو, یک گروه بر دیگری ظلم کرد و تجاوز و زور روا داشت, با آن که زور می گوید بجنگید تا ناچار شود فرمان خدا را قبول کند.

این دستور خداست در زمینه ی حفظ وحدت در در داخل جامعه ی اسلامی.

و اما در زمینه ی روابط خارجی, عالَم اسلام باید سعی کند روابط خود را طوری تنظیم نماید که حتی ذره ای تحت فرمان دنیای غیر مسلمانان قرار نگیرد؛ تحت تاثیر افکار و سیاست های آن ها نباشد. هم جبهگی و پیوستگی ملت مسلمان با آن ها به کلی ممنوع است؛ در صورتی که این پیوستگی موجب بشود که امت مسلمان تحت تاثیر قرار بگیرد.

داستان معروفی در این زمینه هست. روایتی معتبر در کتب معتبر شیعه. در زمان امام صادق یا امام باقر علیهم السلام سکه ی عالَم اسلام را از کشور روم می آوردند. در قضیه ای آن ها تهدیدی کردند و سکه وارد کشور مسلمانان نشد. امام علیه السلام در این زمان دستگاه خلافت را ارشاد کردند. فرمودند که سکه را به چه صورت می ریزند. چرا که دستگاه خلافت طریقه ی سکه زدن و اندازه ها را نمی دانستند. در این حال امام راهنمایی شان کردند.

بنابراین از لحاظ روابط خارجی, ذره ای تاثیر پذیری از جناح های ضد اسلامی یا غیر اسلامی ممنوع است. جامعه اسلامی حق ندارد پیوند خودش را با دنیای خارج از اسلام به گونه ای برقرار کند که آنان بالادست امت اسلام باشند. یعنی چنانچه یک رابطه ای میان امت اسلامی و غیر آن, بنا شد برقرار شود, مثل ماجرای تنباکو و کمپانی رِژی, عالم اسلامی حق برقراری رابطه را ندارد. یا فرضا آن سلاطین و حکام مغولیِ هندوستان که اجازه دادند دولت های خارجی بیایند در آن کشور کمپانی تاسیس کنند, عملی برخلاف ولایت عالَم اسلام انجام دادند. جایز نبود, چرا که باید می دانستند که کمپانی آنان مثل کمپانی هند شرقی [1], وقتی وارد آن منطقه شود چگونه سرطان استعمار را تا رگ و پیِ آن شبه قاره ی عظیم خواهد گسترانید. اما نفهمیدند.

توجه کنید که قطع رابطه با دولت های غیرمسلمان نه به این معناست که عالم اسلام در انزوای سیاسی به سر خواهد برد. نه. مسئله مسئله ی انزوای سیاسی نیست که کسی خیال کند عالَم اسلام با هیچ دولتی رابطه ی بازرگانی و سیاسی و ... ندارد؛ خیر. روابط معمولی دارد. اما با آنان ولایت ندارد. رابطه ای را برقرار نمی کند که اگر آن ها خواستند بتوانند عالَم اسلام را تحت تاثیر خود قرار دهند.

پس این دو رویه داخلی و خارجی جامعه اسلامی است.

بنابراین این که شیعه ارتباط با امام را مهم می داند و فرمان او را در همه ی شئون زندگی نافذ می شمارد برای چیست؟ پاسخ در پست بعد....