ولایت امامان
می دانیم که اسلام، دین همه ی بشر، در همه ی زمان ها و سرزمین هاست و آیین ابدی و جهانی است. چنان نبوده و نیست که دین اسلام، مخصوص زمان پیامبر باشد و با درگذشت آن حضرت نیز، رسالت دین پایان بگیرد و برای زمان های بعد، برنامه ای نداشته باشد.
از این رو، حضرت محمد (ص) همواره در اندیشه ی ادامه ی راه پس از خویش بود. تداوم برنامه های پیامبر، تنها در صورتی عملی بود که جانشینی داشته باشد که از نظر پاکی، اخلاق، دین شناسی، سابقه ی خوب، مصونیّت از خطا و اشتباه، کاردانی و لیاقت، خداترسی و تعهّد و تقوا، شجاعت و قاطعیّت، مثل خود آن حضرت باشد. صفاتی که اشاره شد، در یک رهبر لایق و کامل باید باشد. همه ی این ویژگی ها در پیامبر بود. آن که برجای او می نشیند تا راهش را ادامه دهد نیز باید دارای این خصوصیات باشد.
حال باید دید که آن جانشین کیست و چگونه شناخته و تعیین می شود؟

از نظر اعتقادی، همان طور که انتخاب شخصی برای نبوّت و پیامبری از سوی خداست و منصبی الهی است، نه به انتخاب مردم، تعیین «وصیّ»  و جانشین او نیز از سوی خداوند است و به مردم واگذار نشده است. پس ولایت جانشین پیامبر هم یک مقام و منصب تعیین شده از سوی پروردگار است، چون مردم یا به دلیل کم اطّلاعی یا به دلیل تمایلات شخصی و تعصّب های گروهی، نمی توانند لایق ترین فرد را برای جانشینی پیامبر تشخیص دهند، یا اگر هم تشخیص دادند، در عمل، به رهبری او تن بدهند، به خصوص با ویژگی هایی که برای جانشین پیامبر گفته شد.
امامان دوازده گانه ی شیعه که اولین آنان حضرت علی (ع) و آخرینشان حضرت مهدی است، از سوی خدا به امامت و پیشوایی امّت تعیین شده اند و انتخاب آنان نیز، به دلیل کمالات و شایستگی های آنان بوده است، نه صرفا به خاطر خویشاوندی با پیامبر اسلام.
حضرت محمد (ص) از اولین سال های بعثت، علی (ع) را به جانشینی خود معرّفی کرده بود و علاوه بر مناسبت های بسیار، آخرین بار هم در «غدیر خم» در میان انبوه حاجیانی که همواره او از زیارت خانه ی خدا بر می گشتند، آن حضرت را به جانشینی خود تعیین کرد، و از او به عنوان «مولی» و سرپرست و پیشوای مسلمانان پس از خودش نام برد. مردم هم آمدند و همان روز، این جانشینی را به او تبریک گفتند و دست دادند و با وی بیعت کردند.
گرچه پیامبر بیم داشت که اعلام این موضوع، مخالفت هایی را به دنبال داشته باشد، ولی چون فرمان اکید خدا بود، امر پروردگار را اطاعت کرد و در روز غدیر، علی (ع) را به جانشینی خود نصب کرد.
برنامه و هدف، این بود که پس از پیامبر نیز با قرار گرفتن شخصیّتی همچون امیر المؤمنین (ع) در منصب پیشوایی مردم و پس از آن حضرت، با امامت امامان دیگر، احکام قرآن در جامعه پیاده و اجرا شود و نه تنها مسلمانان، بلکه همه ی بشریّت از معارف اسلام و رهنمود های قرآن بهره مند شوند و هدایت آسمانی انسان ها همچنان ادامه یابد و با برخورداری از هدایت و رهبری پیشوایان حق و عدل به کمال فردی و اجتماعی برسند

برگرفته از کتاب ولایت فقیه به زبان ساده

مولف:حجت الاسلام و المسلمین جواد محدثی

انتشارات:بوستان کتاب

سال نشر:چاپ یازدهم۱۳۹۱